زوجدرمانى

مشاوره زوجی که زوج درمانی یا مشاوره ازدواج هم نامیده می شود، به مشکلاتی می پردازد که در روابط صمیمانه و جنسی بزرگسالان پیش می آید. درمانگر در اینجا رابط این دو نفر است نه هریک از آنها. نزدیک ترین رابطه ما یعنی “ازدواج” براساس صمیمیت و اعتماد بنا نهاده می شود. زمانی که این رابطه به مشکل برخورد کرد، از کارآیی می افتد به شدت روی ما اثر می گذارد و به سلامت و شادکامی صدمه می زند. احساس هویت و ارزشمندی ما معمولا تابع قدرتمندی رابطه مان است بنابراین زمانی که مهم ترین ارتباط ما با مشکل روبرو می شود احساس استیصال و ناامیدی می کنیم. فشارکار، خانواده، مسایل اقتصادی و عدم سلامت جسمانی همگی می توانند روی رابطه زوجی اثر گذاشته و به یکباره ارتباطی که زمانی بیشترین انرژی و اعتماد به نفس را به ما می داد را تبدیل به ارتباطی فرسایشی و ناامید کننده کند. الگوهای رفتاری که در کودکی یادگرفته ایم، اغلب در روابط بزرگسالی ما مجددا ظاهر می شوند. برای مثال افرادی که احساس می کنند در کودکی نقش “قربانی” یا “مورد ظلم واقع شده” را در خانواده داشته اند ناگهان از طرف همسری که تا پیش از این آنها را می ستودند، مورد سرزنش و عقاب قرار می گیرند.
زوج-درمانی
نشانه هایی که حاکی از مشکلات در رابطه زناشویی هستند:
– مکالمه بین زوجین متوقف شده است.
– رابطه جنسی متوقف شده یا مشکلاتی در آن ایجاد شده است.
– مجادلات بدون راه حل ادامه پیدا می کند.
–خشونت افزایش یافته است.
– افسردگی یا سایر مشکلات جسمانی بروز پیدا کرده است.
– اعتماد شکسته یا از بین رفته است.
آسیب دیدن روابط زوجی تحت تاثیر فشارها و مشکلات زندگی روزمره، چندان هم غیرطبیعی نیست. عشق ممکن است ناپدید شده و با رنجش و خشم جایگزین شود. هریک از زوجین بسته به تجربه ای که از زندگی در خانواده اولیه شان کسب کرده اند دیدگاه خودشان از این مساله را دارند، این در حالی است که یکی از زوجین ممکن است سرخورده شده باشد، دیگری ممکن است مشکل را تنها یک شکل مقطعی و موقتی ببیند.
زمانی که یک زوج تنها به دلیل یک احساس زودگذر، بچه دار بودن یا سایر نیازهایی از این قبیل کنارهم قرارگرفته یا به زندگی با یکدیگر ادامه می دهند، ناامیدی به وجود می آید و احساسات و هیجان ها از رابطه رخت برمی بندد. حل و فصل مشکلات در کنار یک روان شناس که با مهارت و تخصص لازم به بازسازی مجدد یک ارتباط عمیق و واقعی تر می پردازد کمک به سزایی می کند.
بهترین زمان برای مشاوره زوجی چه وقت می باشد؟
– وقتی که احساس اعتماد به کنار رفته و احساس تردید یا پنهانکاری وجود دارد.
– صحبت کردن در رابطه با مشکل باعث سردرگمی بیشتر یا خشم های غیرقابل تحمل می شود.
– متارکه یا طلاق تنها راه حل ممکن به نظر می رسد.
– اشتیاق ها از بین رفته و رابطه جنسی توأم با شادی و لذت نیست.
– دعوا و متهم سازی متقابل تمام فضای زوجین را پرکرده است.
تا جایی که ترس یا خشونت خانگی وجود ندارد، بهتر است که زوجین با هم به درمان بیایند. اما در غیر این صورت مشاوره با یکی از زوجین پیش می رود. توانایی مدیریت کردن تعارض، مجادله و مشکلات سنگ بنای حفظ یک رابطه خوب است. البته شایان ذکر است که نباید انتظار داشت در رابطه ایی مشکل وجود نداشته باشد. چرا که وقوع مشکل اجتناب ناپذیر است. هر یک از زوجین با باورها و ارزش های خودشان وارد زندگی مشترک می شوند و هم اتاق درمان، بنابراین لازم است که هر دوی آنها احساس کنند که شنیده شده اند. زوج درمانی به ما کمک می کند پیامی که در پس تعارض و اختلاف زوجین نهفته است را دریابیم.
زوج‌درمانی رفتاری
رفتاردرمانی زوج‌ها سه نوع کمک را برای آنها فراهم می‌کند: تبادل رفتاری، تعلیم دادن ارتباط، و آموزش مشکل‌‌گشایی.
در تبادل رفتاری، به هر یک از زوجین کمک می‌‌شود تا یک تغییر مطلوب در رفتار طرف مقابل را تعیین کند و طرفین موافقت می‌کنند با یکدیگر همکاری دوجانبه داشته باشند. درمانگر آنها را تشویق می‌کند تا آخر به این تعهد خود وفادار بمانند و نسبت به هم احترام نشان دهند. تعلیم ارتباط به زوج نشان می‌دهد تا چگونه به حساسیت به یکدیگر گوش دهند و نیازهای‌شان را بدون اتهام زدن به یکدیگر بیان کنند. در آموزش مشکل‌گشایی، زوج یاد می‌گیرند چگونه موضوعاتی را که تعارض ایجاد می‌کنند، شناسایی کنند، راه‌حل‌های اختصاصی را پیدا کنند، به مذاکره بپردازند و مصالحه کنند.
بسیاری از رفتاردرمانگرها همچنین تلاش دارند طریقه واکنش نشان دادن زوجین به رفتار نامطلوب را پاسخ دهند. آنها ممکن است از شیوه بازسازی شناختی استفاده کنند – که در آن شیوه تفسیر هر یک از طرفین از رفتارهای طرف مقابل تغییر داده می‌شود. زوجین می‌آموزند که از کلماتی مانند “همیشه” و “هرگز” استفاده نکنند، پیش از متهم کردن دیگری شواهد را بررسی کنند، وعواقب زندگی بر اساس فرضیاتی پوشیده که به درستی آنها اطمینانی نیست، را مورد ملاحظه مجدد قرار دهند
زوج‌درمانی با تمرکز عاطفی
نوع دیگری از درمان که از روان‌درمانی مراجع- محور کارل راجرز و نیز از نظریه سیستم‌های خانواده الهام می‌گیرد، و بیش از رفتار بر عواطف متمرکز می‌شود. درمانگر به زوج کمک می‌کند که تا به عنوان پیش‌شرط درمان، عواطفی را که تعارض آنها را برمی‌انگیزد،‌شناسایی کنند تا بتوانند الگوهای رفتاری دردسرآفرین را متوقف کنند. آنها آسیب‌پذیری‌های‌شان بیان می‌کنند و احساسات پذیرفته‌نشده‌شان را بروز می‌دهند، ‌بعد موقعیت آنها در پرتو این احساسات مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد تا راه‌حل‌های جدیدی به دست آید.
اغلب حل مشکل زوج به قطع کردن یا رهایی از الگوهای یا چرخه‌های پاسخ انعطاف‌ناپذیر منوط می‌شود. برای مثال یک طرف خشمگین، منتقد و شکایتگر با یک الگوی مداوما تکرار شونده، با طرف مقابلی که حالت تدافعی و انزواجو دارد، مواجه می‌‌شود. درمانگر به طرف عصبانی کمک می‌کند تا ناتوانی‌اش در مورد ارتباط برقرار کردن به صورت غیرتهاجمی- به گوش دادن به نگرانی‌های طرف مقابل و پاسخ دادن به آنها با حمایت- را درک کند.
زوج‌درمان روان‌پویشی
درمانگرهای روان‌پویشی معتقدند شیوه‌ای که زوج‌های بزرگسال با یکدیگر رفتار می‌کند، به شدن تحت تاثیر الگوهایی است که در دوران کودکی آنها تثبیت شده است – درس‌هایی که اغلب به صورت ناخودآگاه در خانواده‌ای که در آن بزرگ شده‌اند به آنها آموخته شده است. درمانگر بر امیال ناخودآگاه و واکنش های دفاعی که آنها نیز عمدتا ناخودآگاه هستند، تاکید دارد. واکنش‌های دفاعی مانع ابراز کامل این امیال می‌شوند یا آنها را به سوی دیگر منحرف می‌کنند.
زوج‌درمانگران روان‌پویشی توجه خاصی بر “همانندسازی فرافکنانه”- یک واکنش دفاعی که شامل نسبت دادن امیال و تکانه‌های خود شما به طرف مقابل‌تان و رفتار کردن به نحوی به پاسخ‌هایی را برانگیزد که شما متقاعد کند این نسبت‌دادن درست است.
شوهری که نمی‌تواندت وابستگی و ضعف خود را تحمل کند و با انعطاف‌نا‌‌پذیری و سلطه‌جویی به عنوان بیانی از قدرت سعی می‌کند به جبران مفرط این خصوصیت خود بپردازد. این رفتار شوهر ممکن است به رفتار وابسته و انفعالی در همسرش بینجامد- که او می‌تواند هم همذات‌پنداری کند و در عین حال از آن احساس تلخکامی کند.
به عقیده روان‌درمان‌گران روان‌پویشی، چنین الگوهای مکملی اغلب از روابط دوران کودکی با والدین سرچشمه می‌گیرد.